پژوهشی در معانی واژۀ «فرش» در اشعار عطّار، صائب و بیدل

نویسندگان

داود میرزایی

دانشگاه علاّمه طباطبایی

چکیده

این مقاله قصد آن دارد که بخشی از معانی مختلف واژۀ «فرش» را در اشعار «عطّار نیشابوری»، «صائب تبریزی» و «بیدل دهلوی» مورد بررسی قرار دهد و نیز به این پرسش پاسخ دهد که چرا از بین تمامی شاعران بعد از اسلام در ایران، این سه شاعر از اهمیّت بیشتری برای این پژوهش برخوردارند و چگونه زمینه و زمانۀ حیات شان بر نظام شعرسرایی و همچنین گزینش واژگان شان (که در اینجا منحصراً مراد، واژۀ فرش است) تأثیرگذار بوده است. به همین منظور، مقاله در جستار اوّل تا سوم، گسترۀ معنایی این واژه را در اشعار صائب و بیدل مورد تحلیل قرار می دهد و به این نکته می پردازد که دلیل توجّه خاصّ ایشان و معانی مورد نظرشان از این واژه به چه علّت بوده است و نشان می دهد که واژۀ فرش و شکل های مختلف ترکیبی و فعلی آن، در پهنۀ شعر، به مدد ذوق این دو شاعر برجستۀ سبک پرطمطراق هندی می آمد و واجد معانی متنوّع و بدیعی می شد. در جُستار چهارم، منحصراً اشعار عطّار نیشابوری، از دریچۀ تقابلی که وی عامدانه بین «عرش» و «فرش» قائل می شود و معانی عرفانی ای که از آن مراد می کند، مورد ملاحظه قرار می گیرد. مدخل ورود به بحث، یک درآمد و یک مقدّمه است که زمینه را برای ورود به بحث اصلی در چهار جستار آماده می کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

ترکیبات خاص اشعار صائب و بیدل بر اساس روابط نحوی و هستۀ معنایی ترکیب

صائب تبریزی و بیدل دهلوی از نامدارترین شاعران سبک هندی هستند که هر کدام به نوبۀ خود در شاخۀ ایرانی و هندیِ سبک هندی، شعر این دوره را متحوّل کرده­اند. اکثر محققانی که در شعر بیدل به تحقیق و پژوهش پرداخته­اند، ترکیبات خاص را به عنوان یکی از مهمترین عوامل غموض زبان در انحصار شعر بیدل دانسته و در نوع ساخت و معنی این نوع ترکیبات کمتر تأمل کرده­اند. در اینجا با تکیه بر اشعار صائب و بیدل، ترکیبات خاص در...

متن کامل

اتّحاد و همدلی در اشعار صائب تبریزی

اتّحاد و همدلی به معنای بشردوستی و گسترش پیوندهای عمیق انسانی، از جمله مباحثی است که گسترة زبان و ادب فارسی را به خود اختصاص داده و در اشعار بسیاری از شعرای نامدار، در نهایت انسجام و شیوایی، بیان گردیده است. صائب از جمله شاعرانی است که با توجّه به اهمّیت انسان، ارزش و کرامت او، به بررسی یکی از بزرگترین نیازهای وی، یعنی اتّحاد و همبستگی می‌پردازد و به این امر واقف می‌کند که آرامش حقیقی از آن کسی است...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ ادبیات

جلد ۱۳۹۲، شماره ۱۴، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023